Familiekunde Vlaanderen – Regio Meetjesland

Leemten in de Meetjeslandse Parochieregisters

In het tijdschrift “VVF Gent Info” van november 1999 (Jg. 18 nr. 5) publiceerden onze collega’s van VVF Gent een overzichtstabel van alle parochieregisters bewaard in het infocentrum te Melle, met vermelding van de periodes die bewaard zijn en van de leemten of hiaten.

De parochies van het Meetjesland, waarvan de registers (in fotokopie of in bewerkte vorm) ter inzage zijn in het centrum te Melle, zijn ook opgenomen in die tabel. Het leek me een goed idee om die informatie ook mee te delen aan de familiekundigen van VVF Meetjesland, die niet geabonneerd zijn op het tijdschrift van de Gentse afdeling.

Het werkgebied van onze afdeling wordt gevormd door de gemeente Aalter, Beernem, Eeklo, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Maldegem, Nevele, Ruiselede, St. Laureins, Waarschoot en Zomergem.

De West-Vlaamse gemeenten Beernem en Ruiselede uitgezonderd, biedt de tabel van de parochieregisters te Melle ons dus informatie over volgende parochies van ons werkgebied:
Aalter – Adegem – Bellem – Eeklo – Hansbeke – Kaprijke – Landegem – Lembeke – Lotenhulle – Maldegem – Merendree – Middelburg – Oostwinkel – Poeke – Poesele – Ronsele – Sint-Jan-in-Eremo – Sint-Laureins – Sint-Margriete – Ursel – Vinderhoute – Vosselare – Waarschoot – Waterland-Oudeman – Watervliet en Zomergem.

Van alle bovenvermelde parochies zijn de registers dus te vinden in het centrum te Melle in fotokopievorm ofwel in bewerkte vorm (Adegem, Bassevelde, Maldegem, Middelburg, St.Margriete en Waterland-Oudeman). Sommige parochieregisters zijn in beide vormen ter inzage: Oostwinkel, Poeke, Sint-Laureins en Waarschoot).

Niet alle oude parochieregisters zijn volledig bewaard gebleven. Van de bewaarde parochieregisters kan ook niet altijd de volledigheid gegarandeerd worden. Wie genealogische opzoekingen doet, moet er dus rekening mee houden dat er van bepaalde jaren of periodes geen gegevens bewaard zijn in de parochieregisters.

De lijst met beschikbare parochieregisters voor het Meetjesland, die hieronder volgt, bevat enkele afkortingen : D = dopen H – huwelijken O = overlijdens.

Gemakshalve geldt het jaar 1796 (invoering burgerlijke stand) als einddatum, die verder niet wordt vermeld. Van sommige parochies lopen de registers soms nog enkele jaren door.

De tabel geeft enkel het beginjaar weer van de registers (3de kolom) en van de klappers (4de kolom).
Een ” * ” -teken in de 4de kolom verwijst naar de opmerkingen achteraan de lijst. In de 5de kolom worden de gekende leemten opgesomd…

PAROCHIE DHO REG. TAFEL LEEMTEN
Aalter D 1613 1660 * apr 1743-1745 *
HO 1613 1660 * 1622-1659
Adegem DHO 1616 1616 *  
Assenede D 1610 1656 1679-1680
H 1610 1618  
O 1610 1627 1619-1623 en 1631
Bachte M.L. D 1621 1621 1666-1692
H 1655 1655 1667-1692
O 1714 1639 1667-1692 en 1794-1796
Bassevelde D 1613 1613 1613-1628 en 1656
H 1612 1612 1612-1629
O 1612 1612 1612-1628
Bellem DHO 1616 1616 *  
Boekhoute D 1666 1660 1685 / 1690-1697
H 1671 1671  
O 1668 1668  
DHO   (Tafel 1779)  
Drongen D 1617 1617 1797
H 1628 1628 1797
O 1643 1643 1643-1665 / 1797
Eeklo DO 1609 1609 *  
H 1609 1609 1666- sept. 1669 *
Ertvelde D 1633 1633  
H 1633 1633 1674-1681
O 1633 1633 1633-1652
Evergem D 1585 1746 * 1589-1645 / 1678-1706 / 1725-1745
H 1586 1751 * 1589-1625 / 1653-1681 / 1699-1753
O 1586 1682 * 1589-1628 / 1641-1643 / 1652-1667 / 1717-1753 / 1767 – 1775
Hansbeke D 1624 1624 1646
HO 1624 1624  
Kaprijke D 1618 1618 1679 / 1701-1705 / 1712-1715
H 1642 1648 1674-1679 / 1779
O 1628 1648 1673-1679 / 1717-1718
Kluizen DHO 1642 1641  
Knesselare DO 1630 1630 *  
H 1683 1683 1717-1721 *
Landegem D 1645 1645 1779-1783
H 1646 1646 1695 / 1779-1784
O 1646 1646 1693-1695 / 1779-1783
Lembeke DH 1610 1693  
O 1619 1693 1673-1675
Lotenhulle D 1624 1624  
H 1632 1632  
O 1626 1626  
Lovendegem DHO 1609 1609  
Maldegem DHO 1616 1616 *  
Mariakerke D 1609 1609  
H 1613 1613 1653-1681
O 1622 1622  
Meigem D 1681 1696 * 1683-1695
HO 1696    
Merendree D 1618 1629 1618-1629
HO 1618 1645 1619-1644
Middelburg D 1613 1613 *  
H 1626 1626 *  
O 1639 1639 *  
Nevele D 1588 1642 * 1629-1641
H 1610 1756 1628-1641
O 1643 1756 1776-1796
Oosteeklo D 1638 1680 1779
H 1635 1680 1779
O 1636 1680  
Oostwinkel DHO 1633 1633  
Poeke D 1620 1721 *  
H 1654 1721 *  
O 1645 1721 *  
Poesele DH 1625 1625  
O 1629 1629  
Ronsele DHO 1665 1665  
Sleidinge D 1612 1598 1598-1611
HO 1608 1608  
St.Jan in E. D 1641 1641 1674-1676 / 1797
H 1641 1641 1674-1676 / 1785
O 1641    – 1674-1675
St.Laureins D 1628 1628 1674-1684
H 1628 1628 1674-1683
O 1632 1632 1674-1684
St.Margriete DHO 1663 1663  
St.Martens L. D 1658 1621 1621-1657
H 1694 1694 1757-1760
O 1658 1639 1639-1657 / 1677-1693
Ursel DHO 1613 1613  
Vinderhoute DO 1645 1645  
H 1647 1647  
Vinkt D 1613 1688 *  
HO 1648 1648  
Vosselare DHO 1658 1658  
Waarschoot D 1620 1620  
H 1610 1588 1588-1609 / 1761
O 1610 1610 1611 / 1627-1635 / 1652-1667
Waterland-Oudeman DHO 1662 1662  
Watervliet D 1617 1623  
H 1623 1623  
O 1625 1628  
Wondelgem D 1601 1638 1627-1637
H 1604 1638 1629-1637
O 1611 1638 1616-1619 / 1629-1637
Zeveren D 1617 1617 1715-1720
H 1617 1617 1685-1686
O 1617 1617 1617-1621 / 1683-1691 / 1696-1710
Zomergem D 1611 1636 1622-1625 / 1632-1637
H 1611 1638 * 1622-1625 / 1632-1634 / 1636-1637
O 1611 1638 1622-1625 / 1632 – 1635 / 1637 / 1646

Bij een aantal registers heb ik een asterisk (*) geplaatst.
Een woordje bijkomende uitleg moet nog worden toegevoegd voor volgende parochies :

De gegevens van bovenstaande lijst werden niet altijd volledig overgenomen van de lijst van VVF Gent.  Op volgende punten ben ik afgeweken van die lijst :
Adegem : leemte in de huwelijken 1681-1717 werd niet overgenomen
Maldegem : leemte in DHO 1781-1794 werd niet overgenomen
Eeklo : verschillende leemtes in DHO werden niet overgenomen
Voor Eeklo bevinden de volledige registers zich niet te Melle, wel op het stadsarchief van Eeklo. De vermeende hiaten in de registers van Adegem en Maldegem zijn mij niet bekend.

Voor volgende parochies wens ik de aandacht te vestigen op enkele bijzonderheden:

Poeke : de registers zijn volledig bewerkt (door J. Claeys en E. Sierens), zodat het gedeeltelijk ontbreken van een klapper hierdoor werd opgevangen.
Evergem : een gedeeltelijke bewerking is voorhanden voor de periode 1646-1677
Middelburg : de registers zijn bewerkt in verschillende delen : het grootste gedeelte in boekvorm, een kleiner deel (1712-1739) op het informatica-systeem ARIADNE.
Meigem en Vinkt : deze registers worden momenteel bewerkt door de Gentse werkgroep Digitaal Archief (die eerder al de bewerkte registers van Waarschoot uitgaf) ; Vinkt moet rond deze tijd al te verkrijgen zijn.
Zomergem : de klapper van de huwelijken bevat wel een grote leemte, nl. de periode 1651 – 1674, maar deze huwelijken werden op fiches geklapperd in het centrum te Melle.
Kaprijke : de klapper vertoont ontzaglijk veel fouten ; de registers werden wel volledig geklapperd op fiches in het centrum te Melle.
Aalter : de vroegste registers (1613-1621) wachten nog altijd op een enthousiaste vrijwilliger om geklapperd te worden !
Bellem : het is een publiek geheim dat de klapper van Bellem zeer onzorgvuldig is opgesteld en tal van fouten bevat – opletten geblazen dus !
Nevele : een deel van de klappers te Nevele is niet meer dan een alfabetische tafel in de registers zelf ; in een bepaald register van de 17de eeuw ontbreekt dan nog het halve alfabet in de tafel.

In feite moet elk register aan een nauwlettend onderzoek worden onderworpen, wil men komen tot een definitieve lijst van alle leemten in de parochieregisters. Zelf ben ik zo op het spoor gekomen van enkele niet onbelangrijke onvolkomenheden…

Knesselare : het 5de register begint slechts vanaf blz. 21 : zo ontbreken de huwelijksakten tussen 03-02-1717 en 17-01-1722, die wel opgenomen zijn in de klappers.
Aalter : van de jaren 1744 en 1745 is geen enkele doop ingeschreven in de parochieregisters (ook niet in de klappers) ; in het bewuste doopregister eindigen de doopakten op blz. 126 op 30-03-1743 en hernemen ze op blz. 127 vanaf 27-01-1746; er wordt zomaar een gat gelaten van bijna 3 jaar ! Dit feit stond ook niet vermeld in de lijst van VVF Gent.
Eeklo : in het huwelijksregister laten de akten een leemte van 1666 tot september 1669 ; in die periode werd geen enkel huwelijk opgeschreven.

Soms zijn de parochieregisters slechts op bepaalde plaatsen wat minder nauwkeurig of volledig. Dit heb ik in een tweetal gevallen kunnen achterhalen

Knesselare : eind 1765 en heel 1766 zijn de overlijdens zeer gebrekkig opgetekend (zie mijn artikel hierover in Jg. 5, nr. 2 van De Levensboom, 2de trim. 1992).
Lotenhulle : voor de overlijdens van de maand oktober 1694 noteerde de pastoor zelf dat in die maand veel mensen aan de besmettelijke ziekte stierven, maar dat de precieze dag van hun overlijden niet meer kon worden vastgesteld, omdat de notities door de vlucht waren zoek geraakt.

Collega’s genealogen, die zich in een welbepaalde parochie hebben verdiept, zullen misschien dergelijke verborgen leemten al hebben ontdekt. Een seintje aan de redactie wordt zeker op prijs gesteld. Dergelijke informatie kan alleen maar ten goede komen aan alle huidige en toekomende genealogen.

Tenslotte kan nog worden gewezen op de mogelijkheid dat her en der kleine foutjes en vergissingen zijn geslopen in de bestaande klappers op de parochieregisters. Een doop, huwelijk of overlijden dat wel in het register staat, maar niet werd geklapperd. Geslachtsverwisseling is ook niet uitgesloten : een Martinus in de klapper bv. kan in de akte een Martina zijn (dergelijk geval is mij bekend te Knesselare : doop 16-06-1691 Martinus/a Bultinck).

Dergelijke fouten zijn losstaande gevallen en zijn bijzonder moeilijk op het spoor te komen. Veel hing af van de nauwgezetheid en stiptheid van de pastoor. Fouten bij het overschrijven van eerdere notities, verstrooidheid, vergissingen, vergetelheid, …niets menselijks was onze voorvaderen vreemd.

Ronny Debbaut